Questionnaire met Arie-Jan Kwak

Geschreven door Nathan Oosthoek op 14-06-2018

Mr. dr. A.J. Kwak is sinds 2006 werkzaam als universitair docent bij de afdeling Encyclopedie van de Rechtswetenschap. Hij heeft een proefschrift geschreven over Juridisch professionalisme.    

Wat is uw belangrijkste karaktertrek? 
Nieuwsgierigheid. Kennis is macht natuurlijk, en je hebt altijd een kennisbelang, maar ik geloof dat ik oprecht gemotiveerd word door nieuwsgierigheid en de wens om de wereld om me heen te begrijpen. Niet om de wereld te beheersen.   

Wat is uw favoriete eigenschap in anderen? 
Ik zag dat collega Rick Lawson ‘enthousiasme’ genoemd heeft, dat is inderdaad een eigenschap waar ook ik blij van word. Maar als ik dan iets anders moet noemen, dan wordt het ‘gevoel voor humor’. Ik vind dat deze eigenschap veel zegt over hoe iemand in het leven staat.   

Wat is de belangrijkste eigenschap van een jurist? 
Zorgvuldigheid en oordeelsvermogen. Ik denk dat je geen filosoof of intellectueel hoeft te zijn om een goede jurist te zijn. Sterker nog, ik vraag me af of je hier niet juist een minder goede jurist van wordt. Filosofen en intellectuelen hebben niet in het bijzonder een goed oordeelsvermogen.   

Wat is uw favoriete bezigheid? 
Lezen. Wie van lezen houdt is nooit alleen.   

Wat is uw voorstelling van de grootste ellende? 
Alleen naar een onbewoond eiland, zonder boeken dus. En zonder mijn gezin en vrienden. De hel: dat is zonder de ander.   

Wie is uw favoriete schrijver? 
Paul Auster. Ik las The New York Trilogy op aanraden van een vriend van me toen ik nog studeerde. Drie korte novellen die thematisch met elkaar samenhangen, met hoofdpersonen die me enorm aanspraken. Paul Auster wordt door sommigen een ‘writer’s writer’ genoemd mede omdat hij schrijven tot onderwerp van zijn werk maakt. De chaos ordenen tot een verhaal, en alles wat dit veronderstelt, dat is ook een centraal thema in de Trilogy. Doen we allemaal voortdurend…   

Welk fictieve personage bewondert u het meest? 
Bewonderen vind ik een beetje een kinderwoord. Net als ‘stom’. Misschien moet ik dan zeggen dat ik Scout Finch bewonder, het jongensmeisje dat in het gesegregeerde Alabama van voor de oorlog de lynchpartij van een vals beschuldigde zwarte man weet te voorkomen. Scout Finch bewondert op haar beurt haar vader, die als advocaat van deze Tom Robinson optreedt. Ondanks het racisme en de hoon waar hij mee te maken krijgt doet hij zijn professionele plicht en verdedigt hij Robinson naar eer en geweten. Het loopt helaas toch fout af met de verdachte, lees To Kill a Mockingbird. De verfilming is ook goed gelukt trouwens, met een Oscarwinnende rol van Gregory Peck. (Gregory wie?)   

Wat is uw favoriete wet? 
De Grondwet. Dat gaan meer mensen hier invullen, daar staat (zo’n beetje) opgesomd waar we het als juristen allemaal voor doen.   

Welk levend persoon bewondert u het meest? 
Nogmaals, een kinderwoord. Vooral als het niet fictieve, nog levende mensen betreft. We zijn geneigd mensen te bewonderen die met gevaar voor eigen leven flagrant onrecht bestrijden. Mahatma Ghandi, Nelson Mandela, Martin Luther King, dat soort mensen. Maar die zijn allemaal dood. Ongetwijfeld zijn er op dit moment ook bijzonder moedige mensen die bijzondere dingen doen, maar we kunnen pas bepalen of ze onze bewondering verdienen als ze dood en begraven zijn. Dan kunnen ze onze bewondering niet alsnog meer verliezen…   

Wie uit de geschiedenis zou u wel willen zijn? 
Het zou leuk zijn om, ter afwisseling, een tijdje Jean-Paul Sartre te zijn. Die man liep over van de ideeën en creativiteit, en reisde onvermoeibaar de hele wereld rond als een soort filosofische popster. Als hij ergens ter wereld een lezing gaf dan liep het vaak storm, soms braken ze de tent af om Sartre te horen spreken. En dan hebben we het over een filosoof! Verder zat hij in cafés te schrijven of in restaurants met allerlei beroemdheden te dineren en te discussiëren. (Je kunt heel lekker eten en drinken in Frankrijk, en Sartre heeft veel gegeten en heel veel gedronken.) Bovendien had hij veel verschillende relaties, met zijn partner Simone de Beauvoir had hij afgesproken dat die relatie niet exclusief zou zijn. Ik leef een heel ander, veel burgerlijker leven.    

Welk wetsartikel zou u willen afschaffen? 
De wet beperking taakstraffen. Of je nu voor of tegen taakstraffen bent, ik vind dat je rechters de ruimte moet laten om rechter te zijn.    

Aan welke eigenschap heeft u een hekel? 
Gebrek aan zelfkritiek. Maar als dat teveel is gevraagd, toon dan in ieder geval zelfspot. Dat is toch the spoonful of sugar to make the medicine go down.    

Wat is de meest overgewaardeerde deugd? 
Zeggen ‘wat iedereen vindt’ maar ‘niemand durft te zeggen’.   

Wie is uw favoriete componist/muzikant? 
Steely Dan. Mijn vrouw vindt dat muziek met een baard, en zij is al halverwege de veertig dus ik voorzie al wat de gemiddelde lezer van de Novum van deze band zal vinden. Steely wat? Nou, dat is popmuziek vol jazzakkoorden met bijtende, ironische teksten. Luister bijvoorbeeld eens naar Haitian Divorce of Hey Nineteen, prachtig. Toen ik student was in Leiden leerde ik met mijn gitaarleraar de geweldige gitaarsolo’s van het album The Royal Scam meespelen. Dan komt er nog een dimensie bij.   

Wat is uw favoriete reis? 
Afgelopen zomer ben ik met mijn gezin naar Montréal gevlogen. Dat vond ik heel bijzonder omdat ik als scholier een aantal zomers alleen naar Canada ben gereisd om de zomervakantie bij mijn tante en haar gezin door te brengen. Ik ben destijds ook een maand in summer camp geweest in Maine, en een andere zomer ben ik meegegaan op familiebezoek in New York en in Washington DC. Geweldige ervaringen. Het was heel bijzonder om nu met mijn eigen gezin weer in Canada te zijn, er kwamen veel mooie herinneringen bij me boven.   

Welke historische figuren veracht u het meest? 
Verachting, nog zo’n woord. Jullie verwachten misschien dat hier Adolf Hitler, of Josef Stalin, of Pol Pot worden genoemd omdat deze mannen het absolute Kwaad vertegenwoordigen. Natuurlijk verdienen deze mannen niet onze bewondering, op z’n zachtst gezegd, maar wat betekent het nu helemaal als je zegt dat je Adolf Hitler veracht? Achterlijk woord gewoon.   

Wat is uw favoriete arrest? 
Het Harmonisatiearrest omdat dit het eerste, en daarna lang ook het laatste arrest van de Hoge Raad was dat mij, als student met studiefinanciering, persoonlijk aanging. Voor de lezers van de Novum ook een ver-van-hun-bed-show: studiefinanciering wat?   

Wat is uw motto? 
Niet te snel oordelen.

Verschenen in de NOVUM van juni 2018.

Terug naar nieuwsoverzicht